W informatyce używa się wielu specjalistycznych jednostek do opisywania różnych aspektów danych, prędkości przetwarzania, pojemności magazynowania i łączności sieciowej. Od bajtów przez hertze po bity na sekundę, te jednostki są kluczowe do zrozumienia i efektywnego wykorzystania technologii cyfrowych. Ten artykuł wyjaśnia, jak przeliczać i interpretować te jednostki, szczególnie w kontekście prędkości łącza internetowego.
Pojemność i wielkość danych:
- Bajt (B): Podstawowa jednostka danych w informatyce, często używana do określenia rozmiaru plików i pamięci. 1 Bajt = 8 bitów.
- Kilobajt (KB): 1 KB = 1024 Bajty (2^10 Bajtów).
- Megabajt (MB): 1 MB = 1024 KB (2^20 Bajtów).
- Gigabajt (GB): 1 GB = 1024 MB (2^30 Bajtów).
- Terabajt (TB) i większe (Petabajt – PB, Exabajt – EB): Służą do opisu bardzo dużych pojemności danych.
Prędkość przesyłu danych:
- Bity na sekundę (bps): Podstawowa jednostka prędkości przesyłu danych w sieciach.
- Kilobity na sekundę (kbps): 1 kbps = 1000 bps.
- Megabity na sekundę (Mbps): 1 Mbps = 1000 kbps.
- Gigabity na sekundę (Gbps): 1 Gbps = 1000 Mbps.
- Przykład: Prędkość łącza 100 Mbps oznacza, że teoretycznie może przesyłać 100 milionów bitów danych każdej sekundy.
Częstotliwość:
- Herc (Hz): Jednostka częstotliwości, określa liczbę cykli na sekundę. W informatyce używana głównie do określenia prędkości procesora.
- Kilohertz (kHz): 1 kHz = 1000 Hz.
- Megahertz (MHz): 1 MHz = 1000 kHz.
- Gigahertz (GHz): 1 GHz = 1000 MHz.
Przeliczanie jednostek:
- Przeliczanie prędkości łącza: Aby przeliczyć Mbps na MB/s (Megabajty na sekundę), wartość w Mbps należy podzielić przez 8, ponieważ 1 bajt = 8 bitów. Na przykład: 100 Mbps / 8 = 12,5 MB/s.
- Przeliczanie pojemności: Przechodząc z mniejszych jednostek na większe, dzielimy przez 1024 (dla KB, MB, GB) lub przez 1000 (dla kbps, Mbps, Gbps).
Ciekawostki:
- Pierwszy dysk twardy od IBM miał pojemność 5 MB i ważył około tony.
- Pojęcie “bajt” zostało po raz pierwszy użyte przez Wernera Buchholza w 1956 roku.
- Pierwszy procesor 1 GHz został wprowadzony na rynek w 2000 roku przez AMD.
- Termin “modem” pochodzi od “modulator-demodulator”, urządzenia używanego do modulowania i demodulowania sygnałów cyfrowych dla transmisji przez linie telefoniczne.
- Maksymalna teoretyczna prędkość przesyłu danych w standardzie WiFi 6 (802.11ax) może osiągnąć nawet 9,6 Gbps, co jest znaczącą poprawą w porównaniu do wcześniejszych standardów.
Podsumowanie:
Rozumienie jednostek informatycznych jest kluczowe dla każdego, kto pracuje z technologią cyfrową. Pozwala nie tylko na lepszą orientację w specyfikacjach technicznych urządzeń i usług, ale także na efektywniejsze wykorzystanie dostępnych zasobów. Od pojemności dysków twardych przez prędkość procesorów po szybkość łącza internetowego – wszystkie te aspekty mają bezpośredni wpływ na nasze doświadczenia z technologią. W miarę jak informatyka nadal ewoluuje, z pewnością pojawią się nowe jednostki i standardy, które będą świadczyć o kolejnych krokach w rozwoju tej fascynującej dziedziny.