Numer PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) to unikalny identyfikator nadawany każdemu obywatelowi Polski. Zawiera on istotne informacje i jest kluczowy w wielu procesach administracyjnych oraz finansowych. W artykule omówimy, jak i dlaczego warto zastrzec numer PESEL, jakie kroki są wymagane do zastrzeżenia i odblokowania numeru oraz przed czym nas to uchroni. Przyjrzymy się również zagrożeniom związanym z udostępnieniem numeru PESEL.
Co to jest numer PESEL?
Numer PESEL to jedenastocyfrowy identyfikator nadawany każdemu obywatelowi Polski. Składa się z:
- Data urodzenia (6 cyfr): Format RRMMDD.
- Unikalny numer porządkowy (4 cyfry): Oznacza płeć (parzysta – kobieta, nieparzysta – mężczyzna).
- Cyfra kontrolna (1 cyfra): Służy do weryfikacji poprawności numeru.
Numer PESEL jest używany w wielu sytuacjach, takich jak:
- Identyfikacja obywatela w systemach administracyjnych.
- Rejestracja w systemach opieki zdrowotnej.
- Zakładanie kont bankowych.
- Zawieranie umów.
Zagrożenia związane z udostępnieniem numeru PESEL
Udostępnienie numeru PESEL może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak:
- Kradzież tożsamości: Osoba, która uzyska dostęp do Twojego numeru PESEL, może wykorzystać go do otwarcia kont bankowych, zaciągnięcia kredytów lub zawarcia innych umów na Twoje nazwisko.
- Oszustwa finansowe: Oszuści mogą używać Twojego numeru PESEL do przeprowadzania nieautoryzowanych transakcji.
- Problemy prawne: Mogą pojawić się sytuacje, w których będziesz musiał udowadniać, że nie zawierałeś umów lub nie podejmowałeś działań dokonanych na podstawie skradzionego PESEL.
Dlaczego warto zastrzec numer PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL to krok mający na celu ochronę Twojej tożsamości i zapobieganie oszustwom. Dzięki zastrzeżeniu:
- Zwiększysz swoje bezpieczeństwo: Ochronisz swoje dane osobowe przed nieautoryzowanym użyciem.
- Unikniesz oszustw: Zminimalizujesz ryzyko oszustw finansowych i kradzieży tożsamości.
- Zwiększysz kontrolę nad swoimi danymi: Będziesz mógł lepiej kontrolować, kto i w jakim celu wykorzystuje Twój numer PESEL.
Gdzie można zastrzec numer PESEL?
Numer PESEL można zastrzec w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) oraz za pośrednictwem aplikacji mobilnej mObywatel i strony gov.pl. Proces ten jest prosty i bezpłatny.
Kroki zastrzeżenia numeru PESEL:
- Rejestracja w BIK lub aplikacji mObywatel: Jeśli nie masz jeszcze konta, musisz się zarejestrować.
- Złożenie wniosku: Zaloguj się na swoje konto w BIK, mObywatel lub stronie gov.pl i złóż wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL.
- Potwierdzenie tożsamości: Może być wymagane dodatkowe potwierdzenie tożsamości przy użyciu profilu zaufanego, e-dowodu lub danych do logowania do bankowości elektronicznej (Gov.pl) (Mobywatel.gov.pl).
Przed czym nas to uchroni?
Zastrzeżenie numeru PESEL może ochronić nas przed:
- Kradzieżą tożsamości: Osoby próbujące użyć Twojego numeru PESEL do nielegalnych celów napotkają dodatkowe trudności.
- Oszustwami finansowymi: Banki i inne instytucje finansowe będą miały dodatkowy poziom weryfikacji, co zmniejszy ryzyko oszustw.
Jakie kroki są wymagane, aby odblokować zastrzeżenie?
Aby odblokować zastrzeżenie numeru PESEL, należy:
- Zalogować się do BIK lub aplikacji mObywatel: Zaloguj się na swoje konto.
- Złożyć wniosek o odblokowanie: Złóż wniosek o odblokowanie numeru PESEL.
- Potwierdzić tożsamość: Może być wymagana dodatkowa weryfikacja tożsamości (Gov.pl).
Ciekawostki związane z numerem PESEL
- Historia: System PESEL został wprowadzony w Polsce w 1979 roku jako sposób na uproszczenie i usprawnienie ewidencji ludności.
- Cyfra kontrolna: Cyfra kontrolna w numerze PESEL jest obliczana za pomocą algorytmu modulo 10, który zapewnia, że każdy numer PESEL jest unikalny.
- Zmiany w PESEL: Numer PESEL może się zmienić w przypadku zmiany daty urodzenia lub płci, co wymaga odpowiednich formalności.
- Użycie PESEL za granicą: Chociaż numer PESEL jest specyficzny dla Polski, systemy ewidencji ludności w innych krajach często mają podobne unikalne identyfikatory.
- PESEL a prywatność: Świadomość zagrożeń związanych z udostępnianiem numeru PESEL rośnie, co skłania coraz więcej osób do podejmowania kroków w celu jego ochrony.
Podsumowanie
Zastrzeżenie numeru PESEL jest ważnym krokiem w ochronie Twojej tożsamości i zabezpieczeniu się przed oszustwami. Proces zastrzeżenia jest prosty i można go przeprowadzić przez Biuro Informacji Kredytowej, aplikację mObywatel lub stronę gov.pl. Dzięki temu zminimalizujesz ryzyko kradzieży tożsamości i oszustw finansowych. Pamiętaj, aby starannie chronić swoje dane osobowe i podejmować odpowiednie kroki, aby zapewnić ich bezpieczeństwo.