Bezpieczeństwo centrów danych w Polsce po incydentach z dronami — analiza, ryzyka i zalecenia techniczne

  • Home
  • Szczegóły artykułu
10 września 2025

Wprowadzenie — co się wydarzyło (aktualne fakty)

W nocy 10 września 2025 r. polskie służby zgłosiły wielokrotne naruszenia przestrzeni powietrznej przez „obiekty typu dron”, a część z nich została zestrzelona przez siły polskie i samoloty NATO. Rząd i media informowały o kilkunastu naruszeniach i kilku neutralizowanych obiektach; sytuacja wywołała tymczasowe zamknięcie wybranych lotnisk i wzrost poziomu alarmu w regionach przygranicznych. ReutersThe GuardianAl Jazeera

Dla operatorów centrów danych (data center) takie zdarzenia zwiększają prawdopodobieństwo scenariuszy fizycznego uszkodzenia infrastruktury — od uderzenia w infrastrukturę zewnętrzną (kable, agregaty, instalacje paliwowe) po pożar i lokalne przerwy zasilania. W tym artykule opisuję, jak budować odporne centra danych i jakie mechanizmy minimalizują ryzyko utraty usług i danych w takich warunkach.

Zarys ryzyka: co może się stać, gdy dron uderzy w data center

Poniżej wymieniam główne scenariusze i ich natychmiastowe skutki techniczne:

  • Uderzenie w infrastrukturę zewnętrzną (kablową, transformator, agregat) → przerwa łączności lub awaria zasilania, failover na UPS/DRS; możliwe uszkodzenie włókna optycznego i izolacja site’u.
  • Pożar na dachu/ścianie z powodu zapłonu paliwa/akumulatora → zadziałanie systemu gaśniczego (sprężone mgły, N₂, FM-200, itp.), konieczność ręcznego przeglądu uszkodzeń racków.
  • Uszkodzenie panewek zasilania krytycznej (ATS, PDU) → przerwy w dostawie prądu do części serwerów mimo redundancji; możliwy failover do innego site’u.
  • Uderzenie w zewnętrzną chłodnię/cooling plant → degradacja chłodzenia, termiczne przeciążenie sprzętu, throttling i automatyczne migracje VM.
  • Fizyczne zanieczyszczenie / skażenie (np. paliwo, dymy) → awarie HVAC, konieczność bezpiecznego schłodzenia i inspekcji.

W każdym z powyższych przypadków kluczowa jest separacja odpowiedzialności: warstwa fizyczna (ochrona budynku), warstwa infrastruktury (zasilanie/ chłodzenie/łącza) i warstwa danych (kopie, replikacje) muszą pracować niezależnie, tak aby pojedynczy punkt awarii nie powodował utraty danych czy nieodwracalnego przestoju.

Czy współczesne centra danych mają „kopie zapasowe” na taką okoliczność?

Tak — dobre praktyki branżowe i operatorzy hyperscalerów stosują wielowarstwową strategię odporności:

  1. Redundancja infrastruktury: N+1 / 2N dla agregatów, UPS oraz wielokrotne łącza sieciowe z różnymi transformatorami i rotorami.
  2. Multi-site / geo-redundancja: replikacja danych między różnymi lokalizacjami (asynchroniczna/synchroniczna), często w różnych regionach kraju/UE. Usługi krytyczne zwykle mają konfiguracje active-active lub active-passive. TierPoint, LLCAerospike
  3. Air-gapped i immutable backups: kopie offline lub „logical air-gaps” w chmurze (np. zaszyfrowane, nieusuwalne kopie) oraz mechanizmy immutability, chroniące przed utratą lub zaszyfrowaniem backupów. druva.comVeeam Software
  4. DRaaS / Disaster Recovery as a Service: wiele organizacji korzysta z DRaaS lub cross-region cloud replication, by szybko odtworzyć środowisko na innym dostawcy. Veeam Software

To oznacza, że fizyczne uszkodzenie jednego data center rzadko oznacza utratę danych — o ile klient i operator zastosowali dobre praktyki replikacji i backupu. Jednak przerwa w działaniu usług (latency, failover time) może być znacząca, jeśli architektura nie była zaplanowana na szybkie odzyskanie.

Fizyczne projektowanie data center odpornych na incydenty powietrzne (drony, uderzenia)

Projektując nowoczesne centrum danych z myślą o zagrożeniach ze strony dronów i innych obiektów powietrznych, warto wdrożyć wielowarstwowe podejście „defense-in-depth”:

1) Lokalizacja i strefowanie

  • Wybór lokalizacji: unikać bezpośredniego sąsiedztwa lotnisk, tras przelotów (jeśli to możliwe) i miejsc o wysokim ryzyku konfliktu.
  • Strefowanie terenu: rozwidlenie krytycznych instalacji (generatory, fuel storage, fiber POP) w odizolowanych strefach na terenie kampusu z fizycznymi barierami i strefami buforowymi. Sloan Security Group

2) Budynek i konstrukcja

  • Ściany i dach o podwyższonej odporności: konstrukcja odporna na przebicie i ogień, sekcjonowanie dachu (aby eksplozja lub pożar nie rozprzestrzeniły się na cały obiekt).
  • Bollardy, crash-rated fences i ograniczone strefy dostępowe dla ochrony perymetrycznej — chociaż nie zatrzymają drona w locie, chronią instalacje naziemne. Sloan Security Group

3) Zasilanie i chłodzenie z redundancją

  • Geograficznie i elektrycznie separowane źródła zasilania: różne linie zasilające i transformatory, oddalone od siebie. Redundancja agregatów i UPS (N+1/2N) oraz testowane procedury automatycznego uruchomienia.
  • Oddzielne kanały zasilania i fiber routes: unikać koncentrowania kilku krytycznych kabli w jednym kanale — projektować redundantne trasy fizyczne. TierPoint, LLC

4) Systemy wykrywania i mitigacji dronów (Counter-UAS)

  • Wykrywanie — multi-sensor approach: kombinacja radarów krótkiego zasięgu, RF-detectorów (wyłapujących sygnał kontrolny), systemów optycznych / EO (kamery), i akustycznych czujników staje się standardem; jedno źródło wykrywania ma zbyt wiele „martwych pól”. Grab The Axededrone.com
  • Identyfikacja i klasyfikacja: systemy C-UAS potrafią odróżnić drony komercyjne od ptaków lub balonów i ocenić trajektorię zagrażającą infrastrukturze. droneshield.com
  • Opcje reakcji — legalne i regulacyjne ograniczenia: neutralizacja drona (RF-jamming, spoofing) jest w wielu jurysdykcjach ścigana prawnie lub zarezerwowana dla sił zbrojnych i służb (np. lotniskowe jammery). Dlatego operatorzy data center zwykle współpracują z lokalnymi służbami (policja, wojsko) i stosują środki pasywne/ochronne zamiast samodzielnego zakłócania przestrzeni powietrznej. Informacje o stosowanych środkach można znaleźć w publikacjach i ofertach firm C-UAS. aci.aeroDomestic Preparedness

Uwaga prawna: implementacja systemów zakłócających (jamming) wymaga zezwoleń i jest w wielu krajach nielegalna jeśli wykonuje ją prywatny podmiot bez uprawnień. Operatorzy powinni konsultować się z regulatorem i służbami.

Architektura danych odporna na fizyczne incydenty — najlepsze praktyki

  1. Multi-AZ / Multi-Region replication — jeżeli aplikacja krytyczna: replikuj dane do wielu DC w różnych regionach; zaplanuj failover (RTO/RPO) i testuj go okresowo. Aerospike
  2. Air-gapped i immutable backups — poza online replication stosuj kopie fizycznie lub logicznie odseparowane, z kontrolą access i immutability (niemodyfikowalne backupy). To chroni przed awariami fizycznymi i atakami (ransomware). druva.com
  3. DR na poziomie aplikacji i automatyczne failovery — stosuj orchestratory, które w razie utraty site’u przestawiają DNS, load-balancing i ruch do zapasowego regionu. Automatyzacja redukuje MTTR. Microsoft Learn
  4. Testy odtwarzania (DR drills) — regularne testy, w tym „cover-the-site” scenariusze fizyczne symulujące utratę zasilania, łączności lub długotrwały pożar. Veeam Software

Scenariusz: hipotetyczne uderzenie drona w agregat / fiber POP — krok po kroku co się dzieje i jak reagować

  1. Wykrycie incydentu: monitoring site (alarm PUE/spike, CCTV, C-UAS) sygnalizuje uderzenie.
  2. Natychmiastowe działania automatyczne: przełączenie na UPS, uruchomienie agregatów, przesunięcie ruchu do zapasowego łącza (BGP failover) i aktywacja procedur DR.
  3. Ocena fizyczna: zespół techniczny na miejscu (zabezpieczony) ocenia szkody — uszkodzone włókno, zbiorniki paliwa, pożar.
  4. Ograniczenie skutków dla danych: jeśli replikacja działa poprawnie, usługi odtworzą się w DR-site; jeśli backupy są air-gapped i aktualne — dane nie zostaną utracone.
  5. Komunikacja kryzysowa: współpraca z władzami (powiadomienie służb lotniczych), informacja do klientów, aktywacja SLA i kompensacji jeśli dotyczy.

Czas przywrócenia (RTO) w dużej mierze zależy od architektury replikacji i gotowości alternatywnego site’u.

Organizacyjne i proceduralne rekomendacje dla operatorów i klientów

  • Przeprowadź audyt odporności: ocena krytycznych tras zasilania, fiber, lokalizacji agregatów i ich separacji.
  • Zaktualizuj plany DR i SLA: określ RTO/RPO tolerowane biznesowo i dopasuj architekturę replikacji.
  • Wdrożenie C-UAS detection: multi-sensorowa detekcja i integracja z SOC / dispatch; ustal wcześniej kanały współpracy z lokalnymi służbami. dedrone.comdroneshield.com
  • Zabezpiecz backupy: stosuj immutability i air-gapped backupy oraz okresowe restore tests. druva.com
  • Ubezpieczenie i compliance: zweryfikuj polisy OC i ubezpieczenia od zdarzeń fizycznych; uwzględnij scenariusze.force majeure.
  • Dokumentacja i drills: regularne ćwiczenia kryzysowe z udziałem zespołów technicznych i bezpieczeństwa, oraz aktualizacja checklist i playbooków.

Ciekawostki i kontekst (garść faktów)

  • Firmy oferujące rozwiązania C-UAS (np. DroneShield, Dedrone) podkreślają, że wykrycie to często kombinacja radar+RF+EO — pojedyncza technologia ma zbyt wiele ograniczeń. droneshield.comdedrone.com
  • W praktyce operatorzy hyperscalerów tworzą architektury wielosieciowe i wieloregionowe (active-active), co praktycznie eliminuje ryzyko trwałej utraty danych przy uszkodzeniu pojedynczego obiektu. Jednak koszty takiej architektury są wysokie i nie zawsze opłacalne dla małych klientów. TierPoint, LLCAerospike
  • Jako ciekawostkę: pożary i awarie związane z dronami w rejonie Bałtyku i Europy środkowo-wschodniej uwypukliły konieczność monitoringu dolnej przestrzeni powietrznej (low-altitude surveillance) — wcześniej skupiano się głównie na zabezpieczeniu wejść i sieci. Reuters

Podsumowanie — konkretne kroki do wdrożenia (checklist)

  1. Przeprowadź audyt krytycznych tras zasilania i fiber; rozdziel newralgiczne instalacje.
  2. Wdróż multi-site replication lub DRaaS; zapewnij air-gapped immutable backups.
  3. Zainstaluj systemy detekcji C-UAS (multi-sensor) i opracuj przepływy współpracy z władzami.
  4. Zapewnij redundancję zasilania (N+1/2N), testuj agregaty i ATS regularnie.
  5. Szkolenia i ćwiczenia DR dla zespołów technicznych i SOC.
  6. Przegląd polis ubezpieczeniowych i SLA-klauzul z klientami.

Źródła (wybrane)

Poprzedni Następny

Skomentuj

Dodając komentarz, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych (nazwa, e-mail, treść komentarza) w celu publikacji komentarza. Szczegóły znajdziesz w naszej Polityce prywatności.